Redakcja naukowa: Dariusz Skalski, Piotr Lizakowski, Marek Żejmo Liczba stron: 255 Oprawa: miękka Język: polski Rok wydania: 2021 Wydawca: FNCE
Foresight to metoda prognozowania, która polega na dyskusji nad przyszłością w gronie przedstawicieli władzy publicznej, środowisk naukowych, przemysłu, mediów, organizacji pozarządowych i opinii publicznej. W tej dyskusji nie chodzi jedynie o stawianie potencjalnie najbardziej precyzyjnych prognoz, ale o to, aby uświadomić organom władzy, organizacjom, a przede wszystkim społeczeństwu, jakie są możliwe perspektywy rozwoju i wiążące się z nimi konsekwencje. Można więc stwierdzić, że metoda badań foresightowych to sposób dochodzenia do wiedzy o przyszłości w celu przygotowania pewnej wizji rozwoju, jej priorytetów i destynacji.
Według definicji podanej przez Ministerstwo Nauki i Informatyzacji (obecnie Ministerstwo Edukacji i Nauki) Foresight – rozumiany jako prognozowanie – jest procesem kreowania kultury myślenia społeczeństwa o przyszłości, w którym zarówno naukowcy, inżynierowie, jak przedstawiciele przemysłu, czy pracownicy administracji publicznej biorą udział w wyznaczaniu strategicznych kierunków rozwoju badań i rozwoju technologii w celu przysporzenia jak największych korzyści ekonomicznych i społecznych w gospodarce. Uczestniczący w prognozowaniu ustalają priorytetowe kierunki badań, kreując wspólnie wizję przyszłych osiągnięć. Poza celami doraźnymi (zbudowanie scenariuszy) foresight ma więc jeszcze istotne znaczenie dla zaspokajania zapotrzebowania na know-how naukowe, biznesowe i kulturowe, co ma podstawowe znaczenie na przykład dla polityki bezpieczeństwa państwa w sferze badawczo-rozwojowej. Jest on także zbiorem narzędzi, ułatwiających konstrukcje scenariuszy rozwoju sytuacji w stosunkowo dalekiej perspektywie, (zwykle 10-20 lat) lub też w przyszłości zupełnie bliskiej, gdy może nastąpić niespodziewany, trudny do przewidzenia rozwój sytuacji politycznej czy militarnej.
Postępująca cyfryzacja rzeczywistości stwarza szereg zupełnie nowych możliwości, ale wraz z nimi pojawiają się też zagrożenia dla bezpieczeństwa w sieci. Znacznie większe skupienie na działalności online firm w zakresie nie tylko handlu, ale również operacji finansowych, a także przenoszenie przez nie dokumentacji i danych w chmurę oznacza, że bezpieczeństwo cyfrowe jest ważne jak nigdy dotąd. Czym zatem jest cyberbezpieczeństwo? Termin ten oznacza sposoby zmniejszenia ryzyka cyberataków, ich potencjalnego wpływu na działalność oraz ochronę używanych urządzeń i usług. Są to strategie stosowane mające ochronić zasoby cyfrowe przed zhakowaniem. Strategie te mogą obejmować technologię, procedury i inne środki zabezpieczające systemy, urządzenia i dane. Mają one na celu zapobieganie niepowołanemu dostępowi do danych przechowywanych na nośnikach fizycznych lub online.
Gwałtowny rozwój technologii w tym technologii 5G, powstanie i rozwój komputerów kwantowych daje nie tylko ogromne możliwości w zakresie przesyłu informacji, medycynie etc., ale generuje jednocześnie nieznane dotąd zagrożenia.
Nie zatem ulega wątpliwości, że jednym z conditio sine qua non w zakresie cyberbezpieczeństwa i związanych z nim działań jest wykorzystanie badań foresightowych jako metody nie tylko prognozowania zagrożeń, ale także możliwości przeciwdziałania w sytuacjach do tej pory nieznanych. Autorzy niniejszej monografii, wychodząc naprzeciw istotnej problematyce, mieszczącej się w zakresie szeroko rozumianego bezpieczeństwa, podjęli próbę postawienia nie tylko diagnozy stanu aktualnego, lecz także wskazania, jakie działania wyprzedzające winny zostać podjęte.