Kweńskie przebudzenie


Procesy rewitalizacyjne i tożsamościotwórcze

mniejszości kweńskiej w Norwegii

Autor: Sylwia Hlebowicz

Liczba stron: 257

Oprawa: miękka

Język: polski

Rok wydania: 2022

Wydawca: FNCE

Opis

Niniejsza monografia, powstała w oparciu o dysertację Kwenowie we współczesnej Norwegii – rewitalizacja i zagadnienie tożsamości na przykładzie norweskiej polityki społeczno-kulturowej, jest rozszerzonym i uaktualnionym studium nad procesami rewitalizacyjnymi i tożsamościotwórczymi przebiegającymi obecnie w Norwegii. Pozanaukową inspiracją do podjęcia problematyki mniejszości Kwenów na terenie Norwegii, stał się antropologiczny film dokumentalny autorstwa fińskiej reżyserki, pracującej na stałe w Norweskim Uniwersytecie Arktycznym w Tromsø, Sirkki Seljevold, pt.: „Język serca” (nor. Hjertespråket). (…) Ów film, skłonił mnie do naukowych rozważań nad polityką równości wobec mniejszości etnicznych w Norwegii. W zbiorowej świadomości Norwegia jawi się jako paradygmat liberalizmu. Postrzega się ją jako miejsce zamożne, bezpieczne, otwarte na różnorodność, egalitarne. Współcześnie ludność kweńska ma status mniejszości, a obecnie jej przedstawiciele walczą o status narodu indygennego. Jednakże w przeszłości, Kwenowie, podobnie jak Saamowie, podlegali aktywnej polityce norwegizacyjnej. Proces ten rozpoczął się w drugiej połowie XIX w. i trwał około stu lat. Charakteryzował się nacjonalizmem i kolektywizmem, niskim progiem tolerancji i lękiem wobec Kwenów, jako możliwym niebezpieczeństwem dla wewnętrznej polityki Królestwa Norwegii. Od lat 60. XX wieku rozpoczęło się polityczne i społeczne dowartościowywanie różnorodności etnicznej, co było zapewne konsekwencją tzw. „konfliktu w Alcie” (nor. Alta-konflikten). Wydarzenia w Alcie stały się przyczynkiem do wzrostu świadomości etnicznej i tożsamościowej wśród Kwenów. Jednak, w przeciwieństwie do Saamów, proces samookreślania Kwenów jest skomplikowany i przebiega mało dynamicznie. (…) Niejasny, kontrowersyjny wręcz, status ludności Kweńskiej, jak również zauważalna aktywność środowisk kweńskich na rzecz rewitalizacji swojej kultury, czynią z tej problematyki znakomity materiał badawczy. Ponadto, polska literatura krytyczna dotycząca krajów Skandynawskich, zdaje się temat Kwenów pomijać lub traktować go marginalnie. W konsekwencji, podjęcie badań w tym obszarze będzie próbą zapełnienia luki badawczej.